Mobbing jako przestępstwo

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że nieterminowe wypłacanie wynagrodzenia, ciągłe odmowy udzielenia urlopu stanowią nie tylko naruszenie kodeksu pracy ale również przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego. Nie każde działanie, które realizuje przesłanki z art 94³ kodeksu pracy będzie stanowiło jednocześnie przestępstwo z kodeksu karnego. Warto uświadomić sobie jednak, że sytuacja, w której jesteś dręczony przez pracodawcę nie tylko grozi mu odpowiedzialnością cywilną ale również karną.

W ścieżce karnej na organach postępowania ciąży obowiązek zdobycia dowodów i potwierdzenia zeznań świadków, jednakże musisz zdawać sobie sprawę, że to de facto Ty jesteś osobą, która chce, aby mober został skazany. Niestety wymiar sprawiedliwości traktuje przestępstwa popełniane przez pracodawców dość pobłażliwie. Organy postępowania pobieżnie i powierzchownie badając sprawę, bardzo często umarzając postępowanie bez głębszej analizy stanu faktycznego.

Ważne
Pamiętaj jeśli postępowanie wszczęte na podstawie Twojego zgłoszenia zostało umorzone, zawsze przysługuje Ci prawo do zaskarżenia takiej decyzji (masz tylko 7 dni na złożenie zażalenia).

Nie tylko w sytuacji, gdy masz umowę o pracę możesz złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. Jeśli jesteś zatrudniony na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenie itp. również możesz domagać się ochrony swoich praw w postępowaniu karnym.

Przykład:
Jedynie tytułem przykładu można wskazać, że prawami pracowniczymi chronionymi przez art. 218 kk są:
• prawo do wynagrodzenia (za naruszenie przyjmuj się wypłatę tylko części wynagrodzenia mimo braku podstaw do dokonania potrącenia),
• prawo do urlopu, wypoczynku,
• prawo do urlopu ojcowskiego,
• prawo do zatrudnienia na stanowisku odpowiadającym umówionej pracy.

Złośliwie lub uporczywe naruszanie praw pracownika

Dowodząc mobbingu w pracy zauważyć należy, że Kodeks karny bierze pod uwagę tylko takie naruszenia praw pracownika, które cechuje się złośliwością bądź uporczywością.

Ważne!
Zachowanie, może zostać uznane za „złośliwe” w rozumieniu kodeksu karnego, gdy jest ewidentnie niezgodne z interesami firmy i pracownika, nie ma racjonalnych podstaw, dokonywane jest z ewidentnym naruszeniem zasady równości co jest efektem uprzedzeń pracodawcy.

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika natomiast, że „uporczywość” łączyć należy z wystąpieniem po stronie sprawcy złej woli, polegającej na umyślnym uchylaniu się od powinności, mimo możliwości jej wykonania

Warto zaznaczyć, że działanie pracodawcy może zostać zakwalifikowane nie tylko jako przestępstwo z art. 218 kk ale również jako znęcanie się psychiczne, doprowadzenie namową lub przez udzielenie pomocy do targnięcia się na własne życie, znieważenie czy też pomówienie.

Co grozi za mobing

Występek z art. 218 § 1a kk zagrożony jest grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Takie ukształtowanie sankcji tworzy dla sądu możliwość warunkowe umorzenie postępowania (art 66 kk) albo odstąpienie od wymierzenia kary jeżeli społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna i zastosowanie samego środka karnego sprawi, że cele kary zostaną spełnione (art. 59 kk). Jeśli chcesz, aby Twój pracodawcy nie czuł się bezkarny nie pozostawiaj sprawy „samej sobie”.

Gdy zdołasz wykazać, że mobbing miał charakter rażący to sąd może orzec wobec pracodawcy zakaz prowadzenia działalności gospodarczej czy też zakaz zajmowania stanowiska wiążącego się z prowadzeniem spraw pracowniczych, co jest wyjątkowo dotkliwe dla osób prowadzących działalność gospodarczą.

Ważne!
Kodeks pracy również przewiduje odpowiedzialność za wykroczenia popełnione na szkodę pracowników.

Zachowania wymienione w kodeksie pracy stanowią przykłady zachowań, które mogłyby wypełniać znamiona czynu z art. 218 § 1a kk, gdyby zostały popełnione złośliwie lub uporczywie. Taka regulacja pozwala przyjąć, że zachowania realizowane złośliwie lub uporczywie, stanowią przestępstwo z art. 218 kk, a w pozostałych wypadkach jedynie wykroczenie z kodeksu pracy.

Mobbing – kodeks pracy

Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi. Nie chodzi przy tym jedynie o to, by sam nie stał się największym „koszmarem” swoich pracowników, ale również by eliminował przypadki występowania tej patologii między swymi podwładnymi

Ważne!
Jeśli Twój pracodawca stara się publicznie Cię upokorzyć, zleca Ci wykonania prac obiektywnie bezsensownych, reaguje na Twoje uwagi krzykiem lub głośnym wymyślaniem masz podstawy, aby wystąpić do sądu z pozwem o zapłatę zadośćuczynienia lub odszkodowania.

Z punktu widzenia przepisów prawa nie ma większego znaczenia kto jest mobberem, gdyż odpowiedzialność za wystąpienie samego zjawiska mobbingu w miejscu pracy zawsze ponosi pracodawca (to pracodawca odpowiada za działanie osób, które zatrudnia, art. 430 kc)

Ważne!
Za mobbing nie zostanie uznane jednokrotne, incydentalne zachowanie. Mobbing cechuje uporczywość i długotrwałość.

Pamiętaj
Dowodząc spełnienia przesłanek „długotrwałości oraz uporczywości” powinieneś mieć na względzie :
• czy okres nękania był na tyle długi, by mógł spowodować uczucie poniżenia, ośmieszenia,
• Twój staż pracy u danego pracodawcy,
• wystąpienie skutku w postaci rozstroju zdrowia,
• intensywność podejmowanych przez mobbera działań (wówczas dużo krótszy okres zostaje uznany przez sądy za spełniający przesłankę „długotrwałości”)

Zadośćuczynienie a może odszkodowanie

Jeśli w wyniku działań mobera ucierpiało Twoje zdrowie masz prawo żądać zadośćuczynienia.

Ważne!
Dochodząc zadośćuczynienia za rozstrój zdrowia musisz wykazać, iż jest on spowodowany nękaniem w pracy.

Składając do sądu pozew o zadośćuczynienie warto załączyć zaświadczenie od lekarza np psychiatry czy też psychologa, które potwierdzi uszczerbek na zdrowi, którego doznałeś.

Sądy mają dużą swobodę w ustalaniu wysokości sum należnych tytułem zadośćuczynienia. Suma zasądzona przez sąd powinna odzwierciedlać nie tylko wydatki majątkowe jakie poniosłeś w związku z leczeniem ale również winna zadośćuczynić krzywdzie niematerialnej (w sferze psychicznej).

Jeśli działanie pracodawcy nie spowodowało uszczerbku na Twoim zdrowiu to zawsze masz prawo dochodzić odszkodowania z tytułu naruszenie dóbr osobistych czy też odszkodowania za rezygnację z pracy z powodu mobbingu. Naruszenie dóbr osobistych może stanowić podstawę do dochodzenia zadośćuczynienia również w sytuacji, gdy nie miałeś umowy o pracę.

Ważne!
Jeśli masz zamiar rozwiązać umowę z powodu mobbingu, to musisz to zrobić na piśmie, ze wskazaniem mobbingu jako przyczyny uzasadniającej Twoją decyzję.

W Kodeksie pracy została wskazana jedynie dolna granica odszkodowania za rozwiązanie umowy z powodu mobbingu (minimalne wynagrodzenie za pracę).

Walcz z mobbingiem

Gdy masz do czynienia z nieuczciwym pracodawcą, który stara się odebrać Ci satysfakcję z pracy a czasem nawet z życia, nie powinieneś czuć się bezsilny. Jest bardzo wiele sposobów, które umożliwią Ci „walkę” z mobberem zarówno na ścieżce karnej jak i cywilnej.

W przypadku, gdy masz wrażenie, że sam nie podołasz tym wszystkim procesom, zgłoś się do nas a z chęcią pomożemy Ci walczyć o wygraną i spokój.